NA RIO EN TOKIO STAAT PARIJS OP DE PLANNING

Door: Ted van der Meer

Het is zaterdagavond, 25 september, 18.00 uur.
De telefoon rinkelt of piept op het vliegveld van Barcelona. Sharon van Rouwendaal neemt op. Ze heeft net een vakantie en een wedstrijd in Spanje achter de rug.
De afspraak: een gesprek over haar gouden (2016) en zilveren (2021) medaille op de 10 kilometer open water. Een gesprek op afstand.

“Hoi, leuk dat we elkaar spreken. Maar het kan zijn dat we wat gestoord worden door het lawaai, hier op het vliegveld”, was haar eerste zin. Het viel wel mee met die herrie. Maar ideaal was het ook niet. Ze is in Baarn, ook mijn voormalige woonplaats, geboren. Dat moet een klik opleveren.
Sharon lacht: “Het klopt dat ik geboren ben in Baarn, maar dat is dan ook alles. Mijn moeder beviel in het ziekenhuis. Wij woonden in Soest, naast Baarn. Daar heb ik trouwens maar acht jaar gewoond. We hadden het daar heel erg leuk. Door mijn zussen werd ik gestimuleerd om ook te gaan zwemmen. Bij een fijne club, de Duinkikkers.”

Wat gebeurde er toen je 8 was?
“We verhuisden naar Frankrijk, naar de Dordogne. Ik heb het daar erg naar mijn zin gehad. Ik sportte veel. Zwemmen, natuurlijk. Maar ook hardlopen en triatlons. Op mijn 13^e vertrok ik uit huis. En sindsdien heb ik in zwemcentra gezeten.”

Sharon was vrijwel direct een fenomeen. Op haar 15^e verbeterde ze een 30 jaar oud record van Annelies Maas op de 1500 meter vrije slag. Niet lang daarna ging er nog een record aan: de 400 meter wisselslag. Het was inmiddels niet verwonderlijk dat ze niet lang daarna twee nationale titels opeiste: de 800 en 1500 meter vrije slag. En tijdens het jeugd-EK kwamen daar ook nog eens vier medailles bij. Eén keer goud en drie keer zilver. ‘Goudhaantje’ verbeterde in dat toernooi ook nog eens haar eigen 1500 meterrecord.

Je was dus een supertalent.
“Nee, zo zie ik dat niet. Ik was zo goed omdat ik enorm gedisciplineerd was. Ik werkte hard, deed wat de trainers vroegen.”

Je hebt lange tijd in het zwembad gezwommen voordat je overstapte op het open water. Heel veel prijzen gewonnen. Wat is je beste prestatie?
“Daar hoef ik niet lang over na te denken. Dat was op het WK in 2015, in Shanghai. Ik won zilver op de 400 meter vrij, achter Katie Ledecky, de allerbeste van de wereld. Daar ben ik nog steeds trots op.”

Dan hapert onze verbinding even. Als we weer goed contact hebben ga ik even terug naar Barcelona. Ze legt uit dat ze terug is van vakantie en een 10 km-wedstrijd, die ze niet won: “Het ging 7,5 km super maar toen was m’n energie op. Daar heb ik helemaal geen probleem mee, hoor. Het zijn immers geen wereldkampioenschappen of Olympische Spelen!”

Je hebt best veel met Barcelona.
“Dat heeft alles te maken met mijn gouden medaille in Rio de Janeiro. Eind 2015 had ik erg veel last van mijn schouder. Ik voelde steken die uitstraalden naar mijn arm. Het was zo ernstig dat mijn trainer er geen vertrouwen meer in had. Ik stond daar anders in. Ik ben een doorzetter. Ik moest per se naar Rio. Ik kreeg de tip dat er in Barcelona een geweldige fysiotherapeute was, Monica. Ik reed acht weken lang heen en weer om me door haar te laten behandelen. Zeven uur in de auto. Maar ik had het er voor over. En het heeft nog gewerkt ook. Ik won daar goud!”

Wat zul je een stress gehad hebben in de periode vóór Rio.
“Eigenlijk niet. Ik zat in een flow of zo. Had maar één doel: het allerbeste uit mezelf halen Dat is gelukt. De stress kreeg ik pas later. Toen kwam alles eruit.  Achteraf gezien ben ik er best trots op. In topsport moet je tot het gaatje gaan, zo simpel is het.”

In Tokio won je zilver. Je was niet teleurgesteld dat het goud aan je voorbij ging. Dat verbaasde me.
“Ik was dolblij met zilver. Vergeet niet, het was vijf jaar na Rio. Ik hoorde tot de medaillekandidaten maar ik was lang niet de enige. Als ik volle bak was gaan zwemmen, had ik mezelf opgeblazen. Dus ben ik tactisch gaan zwemmen, ook om de aandacht van anderen weg te nemen. Stapje voor stapje kroop ik naar voren. Ik was er bijna, maar het lukte me net niet. Ik koester deze medaille.”

De Olympische Spelen vinden in 2024 plaats in Parijs. Jouw onderdeel vindt plaats in de Seine. Mooier kan niet. Jij bent ook nog eens een halve Française. Ga je daar meedoen?
“Dat is wel de bedoeling. Maar je moet altijd wel aan de kwalificatie-eisen voldoen.”

Je hebt zes jaar doorgebracht in een keihard Frans regime. Alles staat daarover te lezen in je boek BRUUT. Vorig jaar ben je naar Maagdenburg gegaan. Wordt dat ook de plek waar je je voorbereidt op ‘Parijs 2024’?
“Ik moest even wennen in Maagdenburg. Ik kende er vrijwel niemand. Maar de vriendschappen zijn zeker ontstaan. En Maagdenburg is een heerlijke stad. Ik had een Duitse vriend die daar ook zwom. Die relatie is inmiddels voorbij, maar de stages die ik daar heb meegemaakt, hebben me over de streep getrokken. Ze hebben een frisse, wetenschappelijke aanpak. Je leert elke dag nog steeds. Als dat zo blijft, dan is de kans best groot dat ik daar blijf.”

Twee korte vragen nog. De eerste: word je financieel beter van het zwemmen?
“Olympische medailles leveren wel wat op. Maar helaas is open water zwemmen niet zo populair. Er zijn kennelijk nauwelijks sponsors te vinden. Dat is niet overal zo. In Frankrijk en Duitsland kun je wel een aardig centje verdienen.”

Slotvraag. Hoe kijk je tegen het Nederlandse zwemmen aan?
“Zorgelijk. Er zijn veel oudere zwemsters van wie je niet veel meer mag verwachten. De KNZB moet vol inzetten op jonge talenten. Die zijn er altijd. Ik hoop dat het goed komt.”

NASCHRIFT
In 2020 schreef journalist Natasja Weber samen met Sharon de biografie ‘Sharon van Rouwendaal – BRUUT’.
Het is een indrukwekkend verhaal van de zwemster, die op 13-jarige leeftijd haar ouderlijk huis verliet.
Citaat uit het boek: “In ‘Bruut’ geeft Sharon een indringende inkijk in een wreed topsportbestaan. Een biografie over opofferingen, eenzaamheid, pijn lijden en psychologische spelletjes.”
Het boek is uitgegeven door Edicola sport. Het is (ook) online te koop.

• Dit verhaal werd in de oktober 2021 editie van de Utrechtse Sportkrant gepubliceerd. Zie ook www.utrechtsesportkrant.nl.